Depresja – opis choroby
Depresja należy do najbardziej rozpowszechnionych zaburzeń psychicznych. Dodatkowo prawie każda osoba miała co najmniej jeden epizod łagodnej depresji.
Depresja określa zaburzenie, które w Diagnostycznym i statystycznym podręczniku zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego zdefiniowane jest pod nazwą Depresji Dużej (głównej) lub jednobiegunowej.
Częstość tej choroby jest na tyle wysoka, iż wśród chorób psychicznych traktowana jest jak przeziębienie.
Badania nad depresją w skali światowej wskazują, iż choroba ta w roku 2020 stanie się drugą największa przyczyną niepełnosprawności.
Podejmując temat depresji po pierwsze należy odróżnić tzw. „zwykłą depresję” od zaburzeń nastrojów i związanych z nią zaburzeń depresyjnych.
Tak naprawdę każdy człowiek doświadczył w swoim życiu objawów depresyjnych, które w większości przypadków minęły samoistnie. W przypadku dużego niepowodzenia, utraty osoby bliskiej (np. śmierci) czy utraty pracy ludzie często doświadczają obniżonego poczucia nastroju, nic ich nie cieszy, czują się winni, smutni, bezradni i bierni. Są to objawy topowo depresyjne i mają miejsce zarówno w „zwykłej depresji” jak i w chorobach zaburzeń nastroju. To co je różni to skala. W pierwszym przypadku stopień objawów jest mimo wszystko łagodny. Z kolei w przypadku zaburzeń depresyjnych o charakterze klinicznym objawy są zdecydowanie cięższe, częściej się pojawiają oraz trwają o wiele dłużej.
W pierwszym przypadku nie jest wymagana interwencja kliniczna. Często wystarczy wsparcie ze strony bliskich lub dana osoba samodzielne radzi sobie z sytuacją i powraca do stabilnego funkcjonowania.
W drugim przypadku, tak jak w przypadku np. urazu fizycznego (złamanie nogi), niezbędna jest profesjonalna pomoc ze strony specjalisty. Często bez udziału farmakologii czy interwencji psychoterapeutycznej nie jest możliwe samoistne wyzdrowienie.
Depresja – podatność i częstość występowania
Szacuje się, iż na depresję choruje 1 na 20 osób. Z kolei szansa, iż dana osoba doświadczy przynajmniej raz w życiu epizodu depresji pozwalającego na jego zdiagnozowanie wynosi 1 do 7. Wynika z tego wniosek, iż tak naprawdę każda osoba jest narażona na depresję i możliwość zachorowania. Pewne grupy osób są z kolei bardziej predysponowane do zachorowania na depresję. Należą do nich:
- Wiek – osoby urodzone po 1970 roku (10 krotny wzrost ryzyka w stosunku do osób urodzonych we wcześniejszych pokoleniach)
- Płeć – kobiety są bardziej podatne na depresję i chorują dwukrotnie częściej niż mężczyźni
- Kraj zamieszkania – osoby mieszkające w krajach wysoce cywilizowanych (np. USA czy kraje UE), częściej zapadają na depresję.
- Znaczące wydarzenia życiowe – osoby chorujące na depresję częściej niż inne doświadczył przykrych wydarzeń w dzieciństwie, są ofiarami molestowania seksualnego, częściej doświadczały poczucia straty.
W przypadku osób, które doświadczyły trudnych wydarzeń życiowych, ale nie zachorowały na depresję można wyszczególnić kilka charakterystyk, które są wspólne dla tych osób:
- Pozostają w intymnym związku
- Są zatrudnione na część lub cały etat poza domem
- Mają mniej niż troje dzieci, które jeszcze się nie usamodzielniły
- Są silnie zaangażowane w ruch religijny
Wynika z tego wniosek, iż doświadczanie trudnych wydarzeń życiowych z punktu widzenia pojawienia się depresji, nie jest aż tak ważne jak sposób ich interpretowania.
Depresja – przebieg choroby
- W ¾ przypadków depresja następuje nagle.
- Depresja o umiarkowanym nasileniu utrzymuje się przeciętnie około 3 miesięcy.
- Głębokie epizody depresji trwają przeciętnie około 6 miesięcy.
- Szansa na całkowite wyjście z depresji wynosi od 70 do 95 procent przypadków.
Depresja może rozwijać się w trzech kierunkach:
- całkowite wyzdrowienie, bez powrotu do stanu depresji (dotyczy do 15% pacjentów w ciągu kolejnych 15 lat, 42% w ciągu następnych 10 lat nie doświadcza nawrotu choroby),
- wyzdrowienie połączone z powrotem objawów depresji – u około 66% pacjentów w ciągu 2 lat następuje nawrót choroby. Jeśli nastąpi drugi epizod zazwyczaj trwa tyle samo co pierwszy.
- chroniczna depresja lub zaburzenie dystymiczne – 10% pacjentów nigdy nie wyzdrowieje i pozostaje w stanie chronicznej depresji.