Depresja leczenie
Obecnie blisko w 90% przypadków depresji można złagodzić jej objawy za pomocą terapii biologicznej lub psychologicznej.
W przypadku terapii biologicznej stosuje się farmakologię lub elektrowstrząsy.
Depresja leczenie farmakologiczne
W leczeniu farmakologicznym stosuje się cztery klasy substancji:
- Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (TCA) – blokują powtórny wychwyt norepnefryny co powoduje, iż u około 60-75% pacjentów przyjmujących te leki poprawia się stan zdrowia.
- Inhibitory monoaminooksydazy (MAO) – zapobiegają rozpadowi norepinefryny a tym samym zwiększa się jej ilość, dzięki czemu osoba przyjmująca ten lek jest mniej depresyjna. Ze względu na groźne skutki uboczne ten lek jest rzadziej stosowany. Dodatkowo wchodzi on w interakcje z takimi potrawami jak ser pleśniowy, czerwone wino, piwo, narkotyki i czy leki na nadciśnienie prowadząc do zgonu.
- Inhibitory selektywnego powtórnego wychwytu serotoniny (SSRI) – należą do nich takie leki jak flueksytyna (prozac) oraz jej pokrewne sertalina (zolofit) i paroksetyna (paxil). Są one szeroko stosowane w przypadkach mało dotkliwych stanów depresyjnych. Ich działanie polega na selektywnym hamowaniu powtórnego wychwytu serotoniny. Ich popularność wynika również z faktu, iż łagodzą objawy u 60-70 procent pacjentów przy niskim ryzyku przedawkowania. U pacjentów z ryzykiem nawrotów systematyczne i nieprzerwane zażywanie fluoksetyny powoduje zmniejszenie ilości nawrotów. Skuteczność SSRI jest niemal taka sama jak TCA i MAO przy mniejszej liczbie niepożądanych efektów.
- Substancje heterogeniczne, określane mianem leków nietypowych, warunkujących dostępność serotoniny i noripefryny. Należą do nich wellbutrin, trazadon, serzone, effexor.
Depresja leczenie elektrowstrząsami (ECT)
Ta forma terapii budzi najgorsze skojarzenia, głównie ze względu na jej historię stosowania i często bezpodstawne aplikowanie pacjentom. Mimo to, 80% pacjentów reaguje pozytywnie na tą formę terapii. Sam zabieg polega na podłączeniu elektrody do czoła pacjenta znajdującego w się w znieczuleniu, a następnie przepuszczeniu przez jego mózg prądu o wysokiej częstotliwości. Czas trwania impulsu wynosi 0,5 sekundy. Po tym czasie następują trwające około minutę skurcze mięśni. Po zabiegu pacjent jest wybudzany a tym samym nie pamięta jego przebiegu. Po upływie około 20 minut osoba po elektrowstrząsach zaczyna normalnie funkcjonować. Kuracja obejmuje zazwyczaj 5 zabiegów, każdy odbywa się innego dnia.
Efekty uboczne takiej terapii nie są do końca poznane. Mogą do nich należeć takie jak utrata pamięci czy zmiany motywacyjne.
Depresja leczenie psychoterapią
W leczeniu psychoterapeutycznym depresji największe osiągnięcia uzyskiwane są przy zastosowaniu terapii poznawczo-behawioralnej oraz terapii interpersonalnej.
Terapia poznawcza skupia się na złagodzeniu objawów depresji w krótkim czasie. W trakcie terapii pacjent uczy się jak poradzić sobie ze swoją sytuacją. Terapeuta pomaga w reorganizacji sposobów myślenia i działania pacjenta ułatwiając mu w ten sposób powrót do lepszego funkcjonowania. Do technik terapii poznawczej należy:
- Wykrywanie myśli automatycznych
- Testowanie myśli automatycznych w rzeczywistości
- Trening zmiany atrybucji
- Zmiana założeń wywołujących i podtrzymujących depresję.
Terapia poznawcza pomaga również pacjentom w zmianie posiadanych założeń (przekonań). Chorzy na depresję opierają swoje funkcjonowanie na 6 podstawowych założeniach:
- Żeby być szczęśliwym, muszę odnosić sukces we wszystkim co robię,
- Żeby być szczęśliwym, muszę być zawsze przez wszystkich akceptowany/a,
- Jeśli popełniam błąd, to znaczy, że brak mi kompetencji,
- Nie mogę żyć bez miłości,
- Jeśli ktoś się ze mną nie zgadza, to oznacza, że mnie nie lubi,
- Moja wartość jako człowieka zależy od tego, co inni o mnie myślą.
Do skutecznych metod leczenia depresji należy kształtowanie zachowań asertywnych oraz umiejętności społecznych. Dają one pacjentowi możliwość kontrolowania stanów afektywnych oraz zmianę stylu atrybucji.
Terapia interpersonalna skupia się na krótkich procedurach dotyczących bieżących relacji społecznych a w szczególności obecnych problemów interpersonalnych. Zasadniczym przedmiotem terapii są aktualne trudności, konflikty, niepokoje i obawy. Terapia interpersonalna zajmuje się głównie czterema obszarami problemów:
- Reakcjami żalu – terapia koncentruje się na pomocy w tworzeniu nowego związku umożliwiającego zastąpienie utraty poprzednich relacji,
- Sporami – terapia pomaga w określeniu kierunku, w którym zmierza zaburzony związek a następnie pomoc w przyswojeniu umiejętność pozwalających na radzenie sobie z tymi trudnościami,
- Okresami przejściowymi w pełnieniu ról – terapia pomaga w dokonaniu oceny utraconej roli, wyrażenia uczuć w związku z jej utratą oraz stworzenia nowych struktur,
- Deficytem umiejętności społecznych – w trakcie terapii poszukuje się wzorców zachowań w odniesieniu do relacji społecznych a następnie trenuje się odgrywanie nowych ról oraz wzmacnia umiejętności społeczne.
Lekarze zazwyczaj uznają, iż leczenie farmakologiczne jest skuteczniejsze niż psychoterapia i przynosi lepsze rezultaty, zwłaszcza w przypadkach głębokiej depresji. Badania nad skutecznością tych metod wskazują, iż ich efektywność jest porównywalna (Seligman; Munoz i inni, 1994). Wyjątkiem jest głęboka depresja psychotyczna, gdzie psychoterapia (głównie ze względu na brak kontaktu z pacjentem) jest bezużyteczna a jedyną skuteczną metodą jest stosowanie leków lub elektrowstrząsów.
Depresja leczenie – zestawienie metod
Terapia poznawcza | Terapia interpersonalna | Terapia farmakologiczna | Terapia elektrowstrząsami | |
Poprawa | 60-75% przypadków wyraźniej poprawy | 60-75% przypadków wyraźniej poprawy | 60-75% przypadków wyraźniej poprawy | 80% przypadków wyraźniej poprawy |
Możliwość nawrotu | Umiarkowana | Umiarkowana | Wysoka | Wysoka |
Skutki uboczne | Brak | Brak | Umiarkowane | Poważne |
Czas trwania | Jeden miesiąc | Kilka miesięcy | Kilka tygodni | Kilka dni |
Opracowano na podstawie Seligman i inni, 2003.
Bezpłatny test na depresję >>KLIKNIJ TUTAJ<<