Przyczyny depresji

Przyczyny depresji nie są dokładnie znane. Istnieje wiele teorii, wiarygodnie udokumentowanych, wskazujących na jej przyczyny, ale jak to bywa w nauce, żadna z nich nie jest w stanie w sposób kompleksowy wyjaśnić istotę depresji i dostarczyć jednoznacznych metod leczenia.

Uznaje się, iż depresja powstaje na skutek oddziaływania wielu czynników o podłożu biologicznym i psychologicznym.

Biologiczne przyczyny depresji

Ujęcie biologiczne wskazuje, iż depresja ma swoje źródło w predyspozycjach genetycznych (zwłaszcza w przypadku depresji dwubiegunowej), zmianach na poziomie neuroprzekaźników oraz hormonalnych.

W przypadku biologicznych podstaw depresji do najsilniejszych teorii należy przypisywanie tej choroby nieprawidłowościom systemów mózgu zawierających kategorie przekaźników o nazwie monoaminy do których należą norepinefryna, dopamina i serotonina. Teorie związane z zakłócaniem funkcjonowania neuroprzekaźników to teoria „regulacji oddolnej” oraz teoria procesu „podpałki”.

Pierwsza z nich zakłada, że niski poziom monoamin nie ma aż takiego znaczenia jak liczba ich receptorów, która jest niewłaściwa. Wskazuje na to proces leczenia: natychmiastowe zwiększenie neuroprzekaźników nie powoduje od razu ustąpienia depresji, która to dopiero mija gdy nastąpią inne zmiany lub pojawią się nowe receptory lub wzrośnie wrażliwość, tych, które już istnieją.

Teoria „podpałki” wskazuje, iż wystąpienie epizodu depresyjnego zwiększa prawdopodobieństwo pojawianie się kolejnego w wyniku rozregulowania odpowiednich układów neuroprzekaźników. Wynika z tego wniosek, iż pierwszy epizod wymaga silnego czynnika zewnętrznego, aby wywołać depresję, co z kolei powoduje wyczulenie układu neuroprzekaźnikowego a tym samym kolejny epizod depresji może pojawić się na skutek słabszych stresorów.

Badania nad depresją doprowadziły do następujących wniosków:

• niedobór neurochemiczny ma miejsce jedynie podczas epizodu depresji i nie występuje ani przed nim ani po nim,
• podawane leki powodują ustąpienie zmian.

Depresja jest skorelowana nie tylko z zaburzeniami neuroprzekaźników, ale również jej objawy mają miejsce w przypadku zakłóceń gospodarki hormonalnej. Szczególnie jest to widoczne w przypadku niedoczynności tarczycy. Osoby z niedoczynnością wykazują wiele objawów depresji jednobiegunowej, przy czym w ich przypadku objawy depresji ustępują zaraz po zażyciu brakującej tyrozyny.

Uznaje się, iż 10 do 15% przypadków depresji tak naprawdę dotyczy nie zdiagnozowanych zakłóceń w funkcjonowaniu tarczycy.

Objawy depresji występują również u kobiet w okresie przed menstruacją, po urodzeniu dziecka i w okresie menopauzy. W każdym z tych przypadków następuje spadek estrogenu, niezbędnego do zachowania pozytywnego nastroju.

W przypadku mężczyzn zbyt niski poziom testosteronu również powoduje wystąpienie objawów depresyjnych.

Objawy depresji występują w przypadku zwiększenia wydzielania kortyzolu (pojawia się on w organizmie na skutek nadmiernego stresu). U osób cierpiących na depresją pojawia się również, poza kortyzolem, nadzwyczaj wysoki poziom hormonu przysadkowego ACTH (hormon adrenokortykotropowy) oraz wysoki poziom hormonu uwalniającego kortykotropinę (CRH).

Oprócz zakłóceń związanych z neuroprzekaźnikami oraz hormonami wskazuje się również określone obszary mózgu odpowiadające za występowania stanów depresyjnych.

Należą do nich:

• hipokamp – skurczenie tego organu jest proporcjonalne do liczby epizodów depresyjnych,
• płat czołowy kory mózgowej – nadmierna aktywność,
• lewy płat czołowy – niedostateczna aktywność
• istota szara pnia mózgu – zakłócenia w funkcjonowaniu

Psychologiczne przyczyny depresji

Spośród psychologicznych teorii depresji największą popularność zyskały teorie nurtu poznawczego. Wynika to z prostego faktu: badacze reprezentujący to podejście zdołali sformułować naukowo weryfikowalne hipotezy na podstawie, których wdrożono wiele skutecznych metod leczenia. Nalezą do nich Kognitywna Teoria Depresji Becka oraz Teoria Wyuczonej Bezradności.

Pierwsza z teorii wskazuje, iż kluczowymi czynnikami wpływającym na przyczyny depresji są:

1. Triada poznawcza, na którą składają się negatywne myśli na temat:

• Własnego „ja” (siebie) – przekonanie o swojej ułomności i bezwartościowości,
• Bieżących wydarzeń – przekonanie, że cokolwiek ma miejsce to jest to negatywne. Jakiekolwiek przeszkody są nie do pokonania a wszelkie trudności urastają do rangi życiowych.
• Przyszłości – poczucie bezradności połączone z przekonaniem, iż bieżąca sytuacja oraz stan jakiego doświadcza dana osoba nigdy się nie zmieni. Negatywne myślenie o przyszłości jest również połączone z przekonaniem na temat własnego Ja, mianowicie dana osoba wierzy, że już zawsze będzie bezwartościowa i ułomna.

2. Błędy logicznego myślenia – osoby w depresji popełniają pięć błędów myślenia do których należą:

• Arbitralne myślenie – polega na wyciąganiu ostatecznych wniosków na podstawie niewielkiej lub nawet braku przesłanek dotyczących danej decyzji.
• Abstrakcja selektywna – polega na skupieniu przez dana osobę uwagi na określonym, najczęściej nieistotnym, szczególe wraz z pominięciem innych ważnych kwestii związanych z daną sprawą.
• Nadmierne uogólnianie – polega na skłonności do wyciągania wniosków na podstawie jednego faktu.
• Wyolbrzymianie i pomniejszanie – mechanizm ten polega na wyolbrzymianiu małych negatywnych wydarzeń oraz pomniejszaniu tych o charakterze pozytywnym.
• Personalizacja – polega na braniu na siebie odpowiedzialności za wszelkie negatywne wydarzenia, które znajdują się w otoczeniu danej osoby.

Model wyuczonej bezradności oraz model poczucia beznadziejności wskazują, iż przyczyną depresji jest spodziewanie się nieprzyjemnych doświadczeń wraz z przekonaniem, iż dana osoba nie będzie mogła nic zrobić, by temu zapobiec. Chory na depresję wierzy, że cokolwiek nie zrobi, to i tak nie będzie to miało wpływu na przyszłe wydarzenia. Dokonuje się wtedy atrybucja przyczynowa (chęć wyjaśnienia) dotycząca spodziewanej bezsilności. Seligman wyróżnił trzy wymiary atrybucji wskazujące na to gdzie i kiedy bezradność wystąpi:

• wewnętrzna vs zewnętrzna – ocena, czy przyczyny niepowodzenia są związane z daną osobą czy z właściwościami sytuacji;
• stabilna vs niestabilna – ocena czy dana sytuacja ma charakter stały i ostateczny czy jednak przejściowy;
• ogólny vs konkretny – ocena czy czynnik warunkujący niepowodzenie ma charakter ogólny i dotyczy wszystkich sytuacji czy jednak czynnik ten dotyczy tylko ściśle określonych sytuacji.

W przypadku, kiedy dana osoba dokona oceny przyczyny niepowodzenia w kategoriach wewnętrzny + stabilny + ogólny ma miejsce pesymistyczny styl wyjaśniania predysponujący do pojawienia się depresji.

Bezpłatny test na depresję >>KLIKNIJ TUTAJ<<