Typy osobowości zawodowych Hollanda

Typy osobowości zawodowych Hollanda to jedna z popularniejszych teorii pozwalających na trafne zdiagnozowanie predyspozycji danej osoby a następnie dopasowanie do nich odpowiedniego zawodu. Holland zwraca uwagę na to, że wybór zawodu i kariery zawodowej stanowi bardzo ważny aspekt rozwoju osobowości człowieka oraz ważny aspekt ekspresji osobowości. Sam wybór zawodu nie jest zachowaniem oderwanym od struktury osobowości i stanowi akt ekspresji wnętrza danej osoby, jej zainteresowań, zdolności, motywacji, systemu wartości i wiedzy. Preferencje zawodowe stanowią swego rodzaju formę stylu adaptacji do środowiska społeczno-zawodowego pozwalającego na realizację własnego potencjału. Wysoki lub niski poziom określonych ról społecznych, rodzajów aktywności lub wartości jest wyznacznikiem tego, które z ról, czynności i wartości są preferowane/odrzucane przez dana osobę oraz które są spostrzegane jako wartościowe, przyjemne czy nieciekawe.

Typy osobowości zawodowych Hollanda – założenia teorii

Holland wyszczególnił cztery założenia charakteryzujące prawidłowości rozwoju zawodowego. Odnoszą się one do struktury preferencji zawodowych oraz  interakcji pomiędzy człowiekiem a stwarzającym możliwości środowiskiem:

1. Strukturę preferencji zawodowych można sklasyfikować w odniesieniu do sześciu typów preferencji: realistyczne, badawcze, artystyczne, społeczne, przedsiębiorcze i konwencjonalne. Każdy z nich jest związany ze specyficznym dla siebie sposobem przyswajania, gromadzenia i rozumienia informacji o zawodach oraz drogach karier zawodowych.
2. W obrębie każdego z typów można wyróżnić sześć typów środowisk zawodowych w obrębie których dominują określone typy osobowości, wzorce zachowania, sposób rozwiązywania problemów oraz możliwości rozwoju.
3. W ramach rozwoju zawodowego ludzie poszukują takich środowisk, które zapewniają im możliwość pełnego wykorzystania własnego potencjału i posiadanych predyspozycji, uzdolnień, postaw czy wartości i ról społecznych.
4. Wiedza na temat stopnia zgodności między preferencjami zawodowymi a możliwościami środowiska pozwala na przewidywanie zachowania dane kontekście dokonywanych wyborów zawodowych, dróg edukacji i kariery.

Typy osobowości zawodowych Hollanda – model

Holland założył, iż podstawowe preferencje zawodowe tworzą dość i zamknięty system ubrany w heksagonalny model struktury preferencji.

 

Model ten wskazuje, iż preferencje zawodowe tworzą pary powiązane relacją dopełniania się lub relacją przeciwstawności. Dopełnianie się dotyczy par sąsiadujących ze sobą preferencji, z kolei relacje przeciwstawności dotyczą par znajdujących się na wprost siebie.

Typy osobowości zawodowych Hollanda – charakterystyka typów

Wyróżnione przez Hollanda dominujące typy preferencji zawodowych odnoszą się do odpowiadających im środowisk pracy.

1. Typ Realistyczny. Odnosi się do osób wykazujących zainteresowanie zawodami wymagającymi myślenia konkretnego, praktycznego oraz zdolności mechanicznych i manualnych. Osoby reprezentujące ten tym myślą w sposób rzeczowy, nie wykazują wyraźnych zainteresowań społecznych oraz nie lubią zajmować się sprawami wymagającymi wrażliwości na własne i cudze stany emocjonalne.
2. Typ Badawczy. Odnosi się do osób wykazujących zainteresowanie zawodami wymagającymi analitycznego i abstrakcyjnego myślenia. Wykazują one zainteresowania naukowe, charakteryzujące się ciekawością i otwartością poznawczą. Lubią zajmować się problemami natury teoretycznej, unikają zajmowaniem się praktycznymi problemami.
3. Typ Artystyczny. Odnosi się do osób wykazujących zainteresowanie zawodami wymagającymi wyobraźni, tolerowania złożoności poznawczej i niekonwencjonalność Osoby te charakteryzowane są jako twórcze, zainteresowane sztuką, muzyką, teatrem i literaturą.
4. Typ Społeczny. Odnosi się do osób wykazujących zainteresowanie zawodami wymagającymi umiejętności nawiązywania kontaktu z innymi ludźmi, sprawnością interpersonalną i umiejętnością rozumienia innych osób. Osoby te wykazują się opiekuńczością, dojrzałością emocjonalną i odpowiedzialnością społeczną. Angażują się w sprawy innych ludzi, interesują się zagadnieniami społecznymi w ogólnym sensie.
5. Typ Przedsiębiorczy. Odnosi się do osób wykazujących zainteresowanie zawodami, których celem jest uzyskanie zysku. Osoby te charakteryzują się wysokim poziomem motywacji osiągnięć, zaradnością, zdolnościami przywódczymi.
6. Typ Konwencjonalny. Odnosi się do osób wykazujących zainteresowanie zawodami wymagającymi rutyny, sumienności i rzetelność Zazwyczaj są to osoby konformistyczne, identyfikujące się z wartościami szeroko obowiązującymi w otaczającej je kulturze. Preferują dobrze strukturalizowane zadania.

Wypełnij test Typy Zawodowe w oparciu model Hollanda >>KLIKNIJ TUTAJ<<